مرحله جدید حذف فرهنگی با دستور وزیر ارشاد آغاز شد
وزیر ارشاد و رئیس کتابخانه های عمومی منصوب وی به فاصله یک روز و به طور رسمی خواستار شتاب گرفتن حذف آن چه «کتاب منفی» نامیدند،از کتابخانه های سراسر کشور شدند.
محمد حسین صفار هرندی در گردهمایی اخیر مديران كل كتابخانه‌های عمومی استان‌ها بر«لزوم وجین کردن هرچه سريع‌تر كتابخانه های کشور» تاکید کرده است.به گزارش خبرگزاری مهر وزیر ارشاد که تلاش کرده تا دستور حذف کتاب های غیر همسوبا افکار جناح حاکم برکشور را رنگی فنی بدهد، گفته است«بايد كتاب‌های مستعمل از نظر ظاهر و محتوا جای خود را به كتاب هاي با ارزش و تازه بدهد».
یک روز بعد منصور واعظی که از چندی قبل به حکم وزیر ارشاد به ریاست کتابخانه های عمومی کشور منصوب شده،با ارائه توضحاتی روشن کرد که منظور صفار هرندی «حذف کتاب های منفی» از کتابخانه ها بوده است.
واعظی روز پنج شنبه در جمع مدیران کل استانی کتابخانه ها و طی اظهاراتی که در خبرگزاری ایبنا وابسته به وزارت ارشاد منتشر شد،گفت«در ارسال كتاب‌هاي جديد مساله ارزش گذاري هرچه بيشتر بر كتاب‌ها لحاظ مي‌شود،و كتاب‌هايي كه ارزش منفي دارند،و در گذشته وارد كتابخانه‌ها شده‌اند جمع‌آوری مي‌شوند».اظهارات این دو مقام دولتی که از سوی خبرگزاری مهر و ایبنا انتشار یافت.
«وجین کتاب» اصطلاحی فنی است و آئین نامه مشخصی دارد که در اظهارات وزیر ارشاد و همکارش منصور واعظی نشانی از تمایل به اجرای این آئین نامه دیده نمی شود.براساس آئین نامه درکتابخانه های عمومی کشور،«وجین کتاب»بایدبراساس«وضع ظاهری»،«نسخه تکراری»، «ویرایش کهنه و منسوخ»،و«محتوای قدیمی در مورد کتاب های علمی و فنی»، «میزان استفاده» و البته با نظر کارشناسان متخصص که در این مورد کتابداران خبره هستند انجام شود.و حتی در مورد کتاب های وجین شده«وجود حداقل دو نسخه از هر عنوان كتاب در مخزن مادر ضروری است».
کتابخانه مهم نیست،مشکل کتاب است
وزیر ارشاد که در ابتدای وزارت وعده ساخت کتابخانه ها و مجتمع های فرهنگی در سراسر کشور را داده بود در اظهارات اخیرش گفته«مساله فعلی ما تعداد كتابخانه نيست،چون خيران كتابخانه‌ساز،با ايجاد نهضت كتابخانه‌سازي،هر روز به تعداد كتابخانه‌هاي ما می‌افزايند.یکی از مسایل اصلی ما کتاب است».
وی چندی قبل در یک سخنرانی خصوصی در جمع گروه وسوم به اصولگرایان با یادآوری دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی که در آن از شدت سانسور کتاب ها کاسته شده بود،از دوره خود به عنوان دوره تحولات ارزشی در مدیریت وزارت ارشاد یاد کرده و گفته است««به ياد داريد كه در حوزه كتاب چه اتفاق‌هايي افتاده بود.در اين دوره به سختي يك نفر مي‌تواند كتابي را پيدا كند كه بگويد از آن مواردي است كه مي‌توان آن را به عنوان مورد منفي عَلَم كرد».با این حال صفار هرندی گفته که ولی هنوز کتاب منفی پيدا مي‌شود».
وی در توضح اظهاراتش نیز گفته است«بالاخره وقتي 53 هزار عنوان كتاب در سال چاپ مي‌شود مي‌توان جايي چيزي را پيدا كرد، ولي روال عوض شده است و مركزيت كنترل كننده دغدغه و اعتقاد دارد. قبلا چنين اعتقادي وجود نداشت. مي‌گفتند به ما دستور داده‌اند كه اين كار را بكنيم.اما الان دلدادگي در پشت كار است».وی با اشاره به مخالفت هایش در دوره سردبیری روزنامه کیهان با کاهش سانسور کتاب گفته است«اصلا تحليل‌هاي انتقادي قبل ما در حال حاضر به صحنه عمل آمده و به اجرا در مي‌آيد».
کتاب مقدس،کتاب سیاه
در حالی که وزیر ارشاد اکنون دستور حذف آثار برخی نویسندگان از کتابخانه های عمومی را صادر کرده،در اظهاراتش فقدان کتاب های مربوط به جنگ که اغلب از سوی مراکز دولتی و نهادهای حکومتی منتشر می شوند،در کتابخانه ها را به دولت های گذشته نسبت داده است.
خبرگزاری مهر از قول صفار هرندی نوشته«گويي اراده‌ای در گذشته مانع ورود اين آثار به كتابخانه‌ها شده است و تعلل ما اين مشكل را پابرجا می گذارد».وی همچنین از کتابداران انتقاد کرده که چرا درخواست خرید کتاب هایی که از آن ها به عنوان»کتب دفاع مقدس» نامبرده را نمی دهند و گفته«تعجب من از كتابداری است كه اين خلاء را اعلام نمی كند».
محسن پرویز معاونان فرهنگی وزیر ارشاد نیز پیش از این بخش بزرگی نویسندگان ایرانی را «تاریک نویس» نامیده و گفته بود«متأسفانه روندی كه پيش از انقلاب آغاز شده و در قبل از انقلاب ريشه دارد،اين است كه گروهي از روشنفكران ما كه مي‌توانستند دست به قلم گيرند،با الهام از نويسندگان سياه‌قلم و سياه‌بين مي‌نوشتند كه جزء ياس و نااميدي چيز ديگري ندارد».وی با ادعای این که بعضي از جوانان ما سعي مي‌كنند به تأسي از آن نوع نگاه، يأس‌آلود بنويسند» گفته بود«شايد نوع نگاه عده‌اي يأس‌آلود نباشد؛ ولي براي اين‌كه مورد تأييد عده‌اي قرار گيرند، سعي مي‌كنند اين‌طور بنويسند».
در حالی که اغلب جوائز ادبی مستقل از دولت طی دو سال اخیر با مشکلاتی چون عدم اجازه و یا ندادن سالن برگزاری مراسم با مشکلاتی مواجه شده و حتی برخی از این جوائز به تعطیلی کشیده شده،معاون فرهنگی وزیر ارشاد در «جایزه کتاب شهید حبیب غنی پور» علاوه بر اتهام سیاه نویسی به نویسندگان مستقل،روسنفکری را موجب غفلت دانسته و گفته است«خود روشنفكري از اين‌گونه بعضي‌ها را غافل مي‌كند و اين غفلت باعث مي‌شود ما هم‌پاي پيروزي انقلاب حركت نكنيم و بخشي از ادبيات ما درجا بزند و در همان نگاه سياه باقي بماند».وی گفته است«بسيار آزاردهنده است كه بعضي نويسندگان ما كه تعداد آثارشان هم بالاست، چيزی درباره دفاع مقدس و جان‌فشانی های افراد در دفاع مقدس ننوشته باشند».
اگر چه وزیر ارشاد و معاونانش تاکنون مصداق کتاب های منفی مورد نظرشان را اعلام نکرده اند اما مجلس هفتم در گزارشی که دو سال پیش از کتاب های منتشر شده در فاصله سال های 78 تا 81 ارائه کرد،بخش اصلی کتاب های منتشر شده از سوی 180 ناشر و اغلب آثار نویسندگان و شاعران برجسته ایران را در شمار«کتاب های منفی» اعلام کرد.در آن گزارش با تاکید برشدت دادن سانسور و تغییرات وسیع در وزارت ارشاد،تاکید شده بود که«لغو پرانه‌هاي نشر و تعطيلي محل كار و جمع‌آوري تعداد باقي‌مانده كتاب‌هاي منفي ارزيابي‌شده و امحاء و نابودي فيلم و زينگ اين كتاب‌ها و ارجاع ناشران به دادگاه صالح»،«جمع‌آوري كليه اين كتاب‌ها از كتابخانه‌هاي عمومي كشور» باید در دستور کار قرار گیرد.
دوران طلائی میرسلیم!
شنبه نهم تیرماه سال جاری اول بار عليرضا حسينی مدیر کل ارشاد اسلامی اصفهان در جلسه شورای فرهنگ عمومی این استان اعلام کرد که قرار است«پس از جمع آوری کتاب های مضر از کتابخانه های اين استان 107عنوان کتاب را جايگزين آن کند.»
وی در مورد دلایل این اقدام نیز به خبرگنگاران گفت«با بررسی در کتابخانه ها مشخص شد که علائق جوانان در کتابخوانی بيشتر به سوی کتاب های رمان و داستان است که متاسفانه کتاب های موجود در شان جامعه اسلامی نيست وفهرستی از داستان هايی با موضوعات مثبت و ادبيات جنگ در حال آماده شدن است تا در اختيار کتابخانه ها قرار گيرد».
این اظهارات با واکنش دبیرخانه کتابخانه های عمومی کشور مواجه شد و از جمله علی اکبر حاج مومنی مسئول روابط عمومی کتابخانه های عمومی کشور از «طرح جمع آوری " کتب نامناسب " از کتابخانه ها»اظهار بی اطلاعی کرد.حمید رضا چاکری معاون وقت برنامه ریزی و امور کتابخانه های کشور نیز همان زمان اعلام کرد که«انتخاب کنندگان کتاب در نهاد کتابخانه ها متولی سانسور نیستند».
با این وجود سمیرا اصلان پور از نزدیکان وزیر ارشاد اسلامی و مشاور وی در 13 تیر در گفتگوئی با خبرگزاری مهر گفت«من از وجود طرح یا مصوبه ای در ارشاد که بر اساس آن یک سری کتاب های خاص جمع آوری شود خبر ندارم اما «انطباق و تصحیح کتابها با ارزشهای جامعه ضروری است».
اندکی بعد با انتشار دبیرکل هیات امنای کتابخانه ها با وجود انتشار نامه حمایت آمیز 163 نمانده مجلس از وی،از سوی صفار هرندی برکنار شد و منصور واعظی را بر جای محمدحسین ملک احمدی نشست.
واعظی که سوابقی چون مدیرکل ارشاد تهران در دوره وزارت میر سلیم را درکارنامه خود دارد،همان کسی است که در اوسط دهه هفتاد در«جنگ فرهنگسراها» و اختلافات حقوقی در مورد مدیریت فرهنگسراهای تهران با کمک گروه های فشار فرهنگراها را به اشغال خود در آورد.
وی پس از انتصاب به ریاست کتابخانه های کشور اعلام کرد«کتابخانه های عمومی در ایران یک دوره طلایی داشته اند و آن از سال 71 تا 76 و در زمان آقایان میرسلیم و لاریجانی بوده است» وی اظهار امیدواری کرده که بتواند آن دوران را تکرار کند.
محمد حسین صفار هرندی در گردهمایی اخیر مديران كل كتابخانه‌های عمومی استان‌ها بر«لزوم وجین کردن هرچه سريع‌تر كتابخانه های کشور» تاکید کرده است.به گزارش خبرگزاری مهر وزیر ارشاد که تلاش کرده تا دستور حذف کتاب های غیر همسوبا افکار جناح حاکم برکشور را رنگی فنی بدهد، گفته است«بايد كتاب‌های مستعمل از نظر ظاهر و محتوا جای خود را به كتاب هاي با ارزش و تازه بدهد».
یک روز بعد منصور واعظی که از چندی قبل به حکم وزیر ارشاد به ریاست کتابخانه های عمومی کشور منصوب شده،با ارائه توضحاتی روشن کرد که منظور صفار هرندی «حذف کتاب های منفی» از کتابخانه ها بوده است.
واعظی روز پنج شنبه در جمع مدیران کل استانی کتابخانه ها و طی اظهاراتی که در خبرگزاری ایبنا وابسته به وزارت ارشاد منتشر شد،گفت«در ارسال كتاب‌هاي جديد مساله ارزش گذاري هرچه بيشتر بر كتاب‌ها لحاظ مي‌شود،و كتاب‌هايي كه ارزش منفي دارند،و در گذشته وارد كتابخانه‌ها شده‌اند جمع‌آوری مي‌شوند».اظهارات این دو مقام دولتی که از سوی خبرگزاری مهر و ایبنا انتشار یافت.
«وجین کتاب» اصطلاحی فنی است و آئین نامه مشخصی دارد که در اظهارات وزیر ارشاد و همکارش منصور واعظی نشانی از تمایل به اجرای این آئین نامه دیده نمی شود.براساس آئین نامه درکتابخانه های عمومی کشور،«وجین کتاب»بایدبراساس«وضع ظاهری»،«نسخه تکراری»، «ویرایش کهنه و منسوخ»،و«محتوای قدیمی در مورد کتاب های علمی و فنی»، «میزان استفاده» و البته با نظر کارشناسان متخصص که در این مورد کتابداران خبره هستند انجام شود.و حتی در مورد کتاب های وجین شده«وجود حداقل دو نسخه از هر عنوان كتاب در مخزن مادر ضروری است».
کتابخانه مهم نیست،مشکل کتاب است
وزیر ارشاد که در ابتدای وزارت وعده ساخت کتابخانه ها و مجتمع های فرهنگی در سراسر کشور را داده بود در اظهارات اخیرش گفته«مساله فعلی ما تعداد كتابخانه نيست،چون خيران كتابخانه‌ساز،با ايجاد نهضت كتابخانه‌سازي،هر روز به تعداد كتابخانه‌هاي ما می‌افزايند.یکی از مسایل اصلی ما کتاب است».
وی چندی قبل در یک سخنرانی خصوصی در جمع گروه وسوم به اصولگرایان با یادآوری دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی که در آن از شدت سانسور کتاب ها کاسته شده بود،از دوره خود به عنوان دوره تحولات ارزشی در مدیریت وزارت ارشاد یاد کرده و گفته است««به ياد داريد كه در حوزه كتاب چه اتفاق‌هايي افتاده بود.در اين دوره به سختي يك نفر مي‌تواند كتابي را پيدا كند كه بگويد از آن مواردي است كه مي‌توان آن را به عنوان مورد منفي عَلَم كرد».با این حال صفار هرندی گفته که ولی هنوز کتاب منفی پيدا مي‌شود».
وی در توضح اظهاراتش نیز گفته است«بالاخره وقتي 53 هزار عنوان كتاب در سال چاپ مي‌شود مي‌توان جايي چيزي را پيدا كرد، ولي روال عوض شده است و مركزيت كنترل كننده دغدغه و اعتقاد دارد. قبلا چنين اعتقادي وجود نداشت. مي‌گفتند به ما دستور داده‌اند كه اين كار را بكنيم.اما الان دلدادگي در پشت كار است».وی با اشاره به مخالفت هایش در دوره سردبیری روزنامه کیهان با کاهش سانسور کتاب گفته است«اصلا تحليل‌هاي انتقادي قبل ما در حال حاضر به صحنه عمل آمده و به اجرا در مي‌آيد».
کتاب مقدس،کتاب سیاه
در حالی که وزیر ارشاد اکنون دستور حذف آثار برخی نویسندگان از کتابخانه های عمومی را صادر کرده،در اظهاراتش فقدان کتاب های مربوط به جنگ که اغلب از سوی مراکز دولتی و نهادهای حکومتی منتشر می شوند،در کتابخانه ها را به دولت های گذشته نسبت داده است.
خبرگزاری مهر از قول صفار هرندی نوشته«گويي اراده‌ای در گذشته مانع ورود اين آثار به كتابخانه‌ها شده است و تعلل ما اين مشكل را پابرجا می گذارد».وی همچنین از کتابداران انتقاد کرده که چرا درخواست خرید کتاب هایی که از آن ها به عنوان»کتب دفاع مقدس» نامبرده را نمی دهند و گفته«تعجب من از كتابداری است كه اين خلاء را اعلام نمی كند».
محسن پرویز معاونان فرهنگی وزیر ارشاد نیز پیش از این بخش بزرگی نویسندگان ایرانی را «تاریک نویس» نامیده و گفته بود«متأسفانه روندی كه پيش از انقلاب آغاز شده و در قبل از انقلاب ريشه دارد،اين است كه گروهي از روشنفكران ما كه مي‌توانستند دست به قلم گيرند،با الهام از نويسندگان سياه‌قلم و سياه‌بين مي‌نوشتند كه جزء ياس و نااميدي چيز ديگري ندارد».وی با ادعای این که بعضي از جوانان ما سعي مي‌كنند به تأسي از آن نوع نگاه، يأس‌آلود بنويسند» گفته بود«شايد نوع نگاه عده‌اي يأس‌آلود نباشد؛ ولي براي اين‌كه مورد تأييد عده‌اي قرار گيرند، سعي مي‌كنند اين‌طور بنويسند».
در حالی که اغلب جوائز ادبی مستقل از دولت طی دو سال اخیر با مشکلاتی چون عدم اجازه و یا ندادن سالن برگزاری مراسم با مشکلاتی مواجه شده و حتی برخی از این جوائز به تعطیلی کشیده شده،معاون فرهنگی وزیر ارشاد در «جایزه کتاب شهید حبیب غنی پور» علاوه بر اتهام سیاه نویسی به نویسندگان مستقل،روسنفکری را موجب غفلت دانسته و گفته است«خود روشنفكري از اين‌گونه بعضي‌ها را غافل مي‌كند و اين غفلت باعث مي‌شود ما هم‌پاي پيروزي انقلاب حركت نكنيم و بخشي از ادبيات ما درجا بزند و در همان نگاه سياه باقي بماند».وی گفته است«بسيار آزاردهنده است كه بعضي نويسندگان ما كه تعداد آثارشان هم بالاست، چيزی درباره دفاع مقدس و جان‌فشانی های افراد در دفاع مقدس ننوشته باشند».
اگر چه وزیر ارشاد و معاونانش تاکنون مصداق کتاب های منفی مورد نظرشان را اعلام نکرده اند اما مجلس هفتم در گزارشی که دو سال پیش از کتاب های منتشر شده در فاصله سال های 78 تا 81 ارائه کرد،بخش اصلی کتاب های منتشر شده از سوی 180 ناشر و اغلب آثار نویسندگان و شاعران برجسته ایران را در شمار«کتاب های منفی» اعلام کرد.در آن گزارش با تاکید برشدت دادن سانسور و تغییرات وسیع در وزارت ارشاد،تاکید شده بود که«لغو پرانه‌هاي نشر و تعطيلي محل كار و جمع‌آوري تعداد باقي‌مانده كتاب‌هاي منفي ارزيابي‌شده و امحاء و نابودي فيلم و زينگ اين كتاب‌ها و ارجاع ناشران به دادگاه صالح»،«جمع‌آوري كليه اين كتاب‌ها از كتابخانه‌هاي عمومي كشور» باید در دستور کار قرار گیرد.
دوران طلائی میرسلیم!
شنبه نهم تیرماه سال جاری اول بار عليرضا حسينی مدیر کل ارشاد اسلامی اصفهان در جلسه شورای فرهنگ عمومی این استان اعلام کرد که قرار است«پس از جمع آوری کتاب های مضر از کتابخانه های اين استان 107عنوان کتاب را جايگزين آن کند.»
وی در مورد دلایل این اقدام نیز به خبرگنگاران گفت«با بررسی در کتابخانه ها مشخص شد که علائق جوانان در کتابخوانی بيشتر به سوی کتاب های رمان و داستان است که متاسفانه کتاب های موجود در شان جامعه اسلامی نيست وفهرستی از داستان هايی با موضوعات مثبت و ادبيات جنگ در حال آماده شدن است تا در اختيار کتابخانه ها قرار گيرد».
این اظهارات با واکنش دبیرخانه کتابخانه های عمومی کشور مواجه شد و از جمله علی اکبر حاج مومنی مسئول روابط عمومی کتابخانه های عمومی کشور از «طرح جمع آوری " کتب نامناسب " از کتابخانه ها»اظهار بی اطلاعی کرد.حمید رضا چاکری معاون وقت برنامه ریزی و امور کتابخانه های کشور نیز همان زمان اعلام کرد که«انتخاب کنندگان کتاب در نهاد کتابخانه ها متولی سانسور نیستند».
با این وجود سمیرا اصلان پور از نزدیکان وزیر ارشاد اسلامی و مشاور وی در 13 تیر در گفتگوئی با خبرگزاری مهر گفت«من از وجود طرح یا مصوبه ای در ارشاد که بر اساس آن یک سری کتاب های خاص جمع آوری شود خبر ندارم اما «انطباق و تصحیح کتابها با ارزشهای جامعه ضروری است».
اندکی بعد با انتشار دبیرکل هیات امنای کتابخانه ها با وجود انتشار نامه حمایت آمیز 163 نمانده مجلس از وی،از سوی صفار هرندی برکنار شد و منصور واعظی را بر جای محمدحسین ملک احمدی نشست.
واعظی که سوابقی چون مدیرکل ارشاد تهران در دوره وزارت میر سلیم را درکارنامه خود دارد،همان کسی است که در اوسط دهه هفتاد در«جنگ فرهنگسراها» و اختلافات حقوقی در مورد مدیریت فرهنگسراهای تهران با کمک گروه های فشار فرهنگراها را به اشغال خود در آورد.
وی پس از انتصاب به ریاست کتابخانه های کشور اعلام کرد«کتابخانه های عمومی در ایران یک دوره طلایی داشته اند و آن از سال 71 تا 76 و در زمان آقایان میرسلیم و لاریجانی بوده است» وی اظهار امیدواری کرده که بتواند آن دوران را تکرار کند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر