شعارآبادگران تغییر می کند؛عدالت را فراموش کن، زنده باد امنیت!

همزمانی برگزاری چندین مانور از سوی یگان های ویژه ارتش و نیرو های ضد شورش در تهران و شهرهای دیگر و تاکید برخی از مسئولان در رده های مختلف بر ضرورت حفظ امنیت، همزمان با تندشدن فضای بين المللی عليه جمهوری اسلامی اين نگرانی را در دل هواداران توسعه سياسی پديد آورده است که تشنج در روابط خارجی بهانه تازه ای برای کنتزل فضای داخلی در اختيار جناح های تندرو قرار دهد.

حوادث هفته های اخیر اهمیت سخنان عماد افروغ و الیاس نادران را در جلسه رای اعتماد به وزیر کشور یاد آوری می کند که با پیش بینی امنیتی شدن حوزه عمومی به نمايندگان هشدار دادند غلبه‌ روحيه‌ امنيتی بر وزارت کشور برای آزادی ،به شدت مضر است و می تواند به فشار بر نمايندگان يا نامزدهای انتخاباتی بينجامد.

الیاس نادران یکی از چهره های سر شناس آبادگران تهران، که خود از افراد شناخته شده جناح نظامی مجلس است که پيش از اين معاون پارلمانی سپاه پاسداران بود در سخنانش گفته بود: "فردی که عمری را در مسائل امنيتی و در فضای اطلاعاتی کار کرده، چگونه می‌ تواند با عامه‌ مردم حتی هياتهای اجرايی و محلی ، تعامل دوجانبه‌ مثبت برقرار کند؟ از نظر يک عنصر اطلاعاتی اصل بر عدم برائت است، مگر خلاف آن ثابت شود". این البته یک گوشه از همه ماجراست، چرا که حجم گسترده تاکید مسئولان مختلف بر ضرورت ایجاد و گسترش امنیت نمی تواند به تنهایی متاثر از سوابق امنیتی وزیر کشور باشد.

طیف کسانی که تنها در یک هفته گذشته بر"ضرورت حفظ امنیت" و گسترش آن تاکید کرده اند، شامل چهره هایی چون غلامعلی حداد عادل رییس مجلس هفتم، سردار اسماعیل احمدی مقدم فرمانده نیروی انتظامی، دری نجف آبادی دادستان کل کشور، جمال کریمی راد وزیر دادگستری و سخنگوی قوه قضایی و خود وزیر کشور می شود.

مبارزه با اراذل و اوباش
چهار ماه پیش به هنگام مبارزات انتخابات ریاست جمهوری، نه در سخنرانی های محمود احمدی نژاد و نه در منشورها و میثاق هایی که نامزد های ديگر جناح راست منتشرکردند، تاکيدی بر مقوله امنیت دیده می شد، اما اندکی بعد ابتدا طرحی با نام" افزایش ضریب امنیت اجتماعی" در شهرهای بزرگ کشور به اجرا در آمد، که مسئولان از آن به عنوان اقدامی برای پاکسازی اراذل و اوباش از سطح شهرها یاد کردند. همزمان،فرمانده نیروی انتظامی هدف از اجراي اين طرح را افزايش ضريب امنيت اجتماعي برشمرد. وي افزود:" با توجه به نزديكي زمان بازگشايي مدارس و به دنبال آن افزايش رفت و آمد به بازارهاي فروش لوازم و نيز افزايش سفرهاي بين شهري به دليل پايان تعطيلات، با هماهنگي دستگاه قضايي طرح ضربتي برخورد با مزاحمان خياباني و برخورد با اراذل و اوباش را به اجرا درآورديم". اندکی بعد جمال کریمی راد که هم وزیر دادگستری است و هم سخنگوی قوه قضاییه، با تاکید برلزوم اجرای چنین طرح هایی گفت که بحث مبارزه با اراذل و اوباش هميشه در دستگاه قضايي مطرح است، اما در اينگونه طرح‌‏هاي برنامه‌‏ريزي شده يك" پاكسازي ويژه‌‏اي" صورت مي‌‏گيرد، بنابراين مبارزه با اراذل و اوباش مقطعي نيست.
این درحالی است که هم کریمی راد و هم فرمانده نیروی انتظامی در سخان خود آمارهایی ارایه دادند که از کاهش وقوع جرم در ماههای اخیر خبر می داد. وزیر دادگستری در سخنان خود تاکید می کند که برخي جرايم در سال جاري نسبت به سال هاي گذشته بین 10 تا 13 درصد كاهش داشته، و فرمانده نیروی انتظامی هم از سير نزولي منحني جرايم و يا حداقل كاهش ميزان رشد آنها در استان تهران خبر می دهد. البته او در عین حال در خصوص رشد روزافزون ورود شبكه مجاني مشروبات الكلي و سلاح، نسبت به خطر افتادن امنيت اخلاقي در جامعه كه فساد اجتماعي را نيز به دنبال دارد هشدار داده است.

بزرگ ترین خدمت: تامین امنیت
در این میان اما سخنان حداد عادل رییس مجلس هفتم اما از اهمیت بیشتری برخوردار است.او چند روز پیش ضمن بازدید از مانور یگان های ویژه با تاکید بر اینکه، امنیت مهمترین جزء خدمت رسانی است، شعار اصلی آبادگران، یعنی خدمت رسانی ر، با امنیت گره زد و گفت که امنيت مهم‌ترين انتظار مردم از نظام است.او همچنین خاطرنشان كردهركسي كه قصد خدمت‌رساني به مردم را دارد بايد در درجه‌ اول به فكر تامين امنيت باشد. به اعتقاد حدادعادل،‌ دولت جديد و رييس‌جمهور هم كه كار خود را با شعار خدمت‌رساني آغاز كرده‌اند بايد در درجه‌ اول به تامين امنيت اهتمام داشته باشند. وي با تاکید بر این نکته که امنيت، زمينه‌ساز تحقق عدالت است، امنيت را زماني فراهم دانست كه براي هرگونه پيشرفتي بستر مناسبي ايجاد كند و موجب آسايش و آرامش براي مردم باشد؛ چرا كه تحقق امنيت و عدالت، موجب شكوفايي و رونق كسب و كار و اقتصاد مي‌شود و حاصل آن نيز قطعا آباداني، رشد و پيشرفت كشور خواهد بود.
مجموعه اظهار نظرهای مسئولان، و از جمله حداد عادل به عنوان رییس مجلس، زمانی معنای تازه یی به خود می گیرد که به اولین کنفرانس مطبوعاتی وزیر کشور توجه شود، بخصوص این بخش از مقدمه سخنانش که گفت:" هنگامي كه در مجلس شوراي اسلامي حضور پيدا كردم و مي‌خواستم برنامه‌هايم را براي نمايندگان تشريح كنم اولويت‌هايي را بيان كردم. در آنجا بيان كردم كه نگاه تحولي به وزارت كشور خواهم داشت كه داراي سه ركن اساسي است.. يك ركن سياسي - اجتماعي، دو ركن بهبود خدمت‌رساني و سوم امنيت فراگير. اين سه ركن در كانون توجه بنده در وزارت كشور است. من در تمامي برنامه‌ها به ارتقاي كيفيت و سرعت خدمات‌رساني توجه دارم". پور محمدی همچنین تاکید کرد که فضای سیاسی سالم نیازمند همدلی وتحمل است و فضای خاکستری و ملتهب نمی تواند این بار راتحمل کند.
اگر به چنین روز هایی در هشت سال پیش و نخستین روزهای آغاز به کار خاتمی و همکارانش بر گردیم، با مجموعه یی از سخنانی مواجه خواهیم شد که بر گسترش مشارکت سیاسی و اصطلاحاتی چون جامعه مدنی و توسعه سیاسی تاکید داشتند.با این حساب می توان تغییر گفتمان حاکمیتی از گفتمان مشارکت به گفتمان امنیت، خیلی زودتر از آن چیزی خود را نمایان کرده که عماد افروغ و الیاس نادران پیش بینی کرده بودند.

امنیت سازی یا مشارکت جویی

سابقه گفتمان مشارکت و امنیت به نخستین روزهای پس از 22 بهمن 57 باز می گردد. در آن سال ها، ابتدا گفتمان مشارکت جویی توانست به خاطر شرایط انقلابی جامعه، خود را به عنوان گفتمان حاکمیتی مطرح کند. رهبران روحانی و سایر رهبران انقلابی هم تلاش می کردند تا چه در سخن و چه در عمل، با تاکید بر آزادی، مشارکت بخش گسترده تری از افکار عمومی را جلب کنند. اما اندکی بعد، زمانی که درگيری در استان های مرزی و ترورهای شهری، و جنگ عراق آغاز شد، آزادی کم رنگ و کم رنگ تر شد، تا جایی که پس از سال 60 امنیت سازی به گفتمان اصلی حاکمیت تبدیل گرديد و آزادی نخستین و اصلی ترین قربانی غلبه گفتمان امنیت بر گفتمان مشارکت بود.این شرایط تا سال های پایانی جنگ به خاطر یکدست بودن حاکمیت در این نظر که حفظ نظام از هر چیزی واجب تر است، تداوم یافت.

از نخستین سال های دهه هفتاد و بخصوص به دنبال انتخابات مجلس چهارم و به هنگامی که بخش وسیعی از نسل اول انقلاب به حاشیه رانده شدند، شرایط عوض شد. در آن سال ها، بخشی که خود نیز در غلبه امنیت سازی بر مشارکت جویی نقش داشتند، پس از دوری از قدرت، به تدریج بر اهميت مشارکت جوئی و توسعه سياسی واقف شدند. اين گروه که در سال های اول انقلاب به جناح چپ مشهور بودند بعد از پيروزی محمد خاتمی در انتخابات دوم خرداد 76 به جناح اصلاح طلب شهرت گرفتند. نقطه عطفی بار ديگر گفتمان مشارکت را بر گفتمان امنیت چیره ساخت.

محمد خاتمی در نخستین سال ریاست جمهوری اش در یک سخنرانی معروف گفت: اگر دین و آزادی در برابر هم قرار بگیرند آن که شکست خواهد خورد دین است.اما ماجرا به همین جا ختم نشد.در سال های ریاست جمهوری خاتمی مخالفان اصلاحات که همچنان مراکز عمده قدرت را در دست داشتند، به جنگ با آزادی شدت بخشيدند. بسیاری از ماجراهای این سال ها، حاصل مقاومت گفتمان امنیت در برابر گفتمان مشارکت در داخل حاکمیت بود.

امنیت با نان شب
اما پیروز این جدال تا این جای کارچه کسی بوده؟ پاسخ این پرسش را می توان در ترکیب دولت احمدی نژاد و اظهارات اخیر مسئولان حکومتی جست.از میان وزارتخانه های مهم، وزارت کشور به مصطفی پور محمدی سپرده شده که سال ها معاون وزارت اطلاعات بود. وزارت اطلاعات نیز به غلامحسین محسنی اژه ای واگذار گرديد که در شناسنامه کاری خود سوابق قضایی و امنیتی دارد.

با این همه ناظران معتقدند غلبه گفتمان امنیت بر مشارکت، بیشتر از آن که نتیجه حضور افرادی با سوابق امنیتی باشد، محصول شرایط خاصی است که جمهوری اسلامی با آن مواجه است، چرا که این روز ها حتا کسانی چون غلامعلی حداد عادل رييس مجلس که سابقه ای جز در نهادهای آموزشی و فرهنگی ندارد نیز بر ضرورت ایجاد امنیت تاکید می کنند. او اهمیت امنیت را حتا از سلامتی و نان شب هم واجب تر می داند.

اولين رييس غيرروحانی مجلس چند روز پیش هنگام بازدید از مانور یگان های ویژه گفت که انسان مادامي كه سلامت دارد متوجه آن نيست و امنيت هم براي جامعه مشابه سلامت براي فرد است؛ زيرا تا زماني كه امنيت هست، كسي متوجه تاثير نيروهاي تامين‌كننده‌ امنيت نيست اما زماني كه امنيت ضعيف و مخدوش مي‌شود، معنا، اهميت و ضرورت آن آشكار مي‌گردد.
اگر چه بسیاری از صاحب نظران سیاسی در روزهای پیش از انتخابات اخیر ریاست جمهوری، گمان می کردند که مخالفان اصلاحات با در دست گرفتن قدرت به تشکیل کابینه نظامی برای مقابله با تهدید های خارجی دست خواهند زد، اما عده ای از مخالفان جمهوری اسلامی معتقدند آنچه در حال رخ دادن است بیشتر از آمادگی برای مقابله با تهدید های بیرونی، اتخاذ تدابیری برای مواجهه با تهدیدات داخلی است که ممکن است در آینده نظام اسلامی را تهدید کند. عماد افروغ هنگام سخنرانی در مخالفت با وزارت پورمحمدی به این نکته اشاره داشت که:" يادم نرفته که در سال ۱۳۷۲جنبشهای شهری را در شيراز، مشهد، اراک و مبارکه چگونه قلع و قمع کردند و به خاک و خون کشيدند، چون فهمی نداشتند، اگر ما همين جريان ۱۸ تير را متوجه می‌ شديم، دستور حمله صادر نمی‌ کرديم". اما کاظم جلالی یکی از موافقان وزیر کشور در پاسخ افروغ بر نکته ديگری تاکید کرد و در پاسخ به انتقادهای افروغ نسبت به سوابق امنیتی پور محمدی گفت:" قرار نیست همه وزرا جامعه شناس باشند.
...
انتشار؛روزآنلاین،17 مهر 1384